Nauczycielu, na co dzień wykonujesz wiele zadań, które wcale Cię nie obowiązują w ramach łączącego Cię ze szkołą (przedszkolem) stosunku pracy. Zadania nieobowiązkowe odrywają Cię od Twoich rzeczywistych obowiązków, utrudniają, a często uniemożliwiają rzetelną realizację zadań związanych z powierzonym Ci stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą.

Zadania obowiązkowe

Katalog obowiązków zawodowych nauczyciela określa art. 6 oraz 42 ust. 2 Karty Nauczyciela, a także art. 5 ustawy Prawo oświatowe. Jest to katalog zamknięty. 

Nauczyciel obowiązany jest:

1) rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę; 

2) wspierać każdego ucznia w jego rozwoju;

3) dążyć do pełni własnego rozwoju osobowego;

4) doskonalić się zawodowo, zgodnie z potrzebami szkoły;

5) kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka;

6) dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów;

7) w działaniach dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych kierować się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, postawę moralną i obywatelską, z poszanowaniem godności osobistej ucznia.

W ramach swojego czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować:

1) zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze prowadzone bezpośrednio z uczniami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym w tzw. pensum;

2) inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów; (w ramach czasu pracy określonego na 40 godzin tygodniowo, od poniedziałku do piątku: organizacja uroczystości, przygotowanie uczniów do konkursów, realizacja projektów, sprawowanie opieki podczas przerw śródlekcyjnych, współpraca z innymi nauczycielami, udział w pracach organów szkoły, zespołach i komisjach, współpraca z rodzicami w formach ustalonych w statucie, prowadzenie określonej przepisami prawa dokumentacji, udział w wycieczkach, o ile są formą realizacji zadań szkoły)

3) zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym (w ramach czasu pracy okreslonego na 40 godzin tygodniowo, od poniedziałku do piątku)

Nie jest Twoim obowiązkiem, między innymi:

• bezpłatne prowadzenie kół zainteresowań,
• sobotni wyjazd na konkurs z uczniami,
• sporządzanie sprawozdań z pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej,
• dokonywanie wewnętrznej ewaluacji szkoły,
• pisanie „projektów unijnych”,
• sporządzanie inwentaryzacyjnego spisu z natury...

W tym tygodniu do organu prowadzącego trafił nasz wniosek o pilne zwołanie zespołu negocjacyjnego regulaminu  wynagradzania nauczycieli gdyńskich placówek oświatowych. We wniosku zgłaszamy przede wszystkim postulat ustalenia dodatku za wychowawstwo w przedszkolach i oddziałach przedszkolnych na kwotę obowiązującą w innych szkołach.

Poniżej fragment z obszernego uzasadnienia wniosku:

Wprowadzone ustawą z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw regulacje precyzują, że dodatek za pełnienie funkcji wychowawcy klasy wynosi co najmniej 300 złotych. W związku z licznymi, podnoszonymi również przez Związek Nauczycielstwa Polskiego uwagami, wskazującymi że taka konstrukcja zapisu wyklucza nauczycieli przedszkoli, minister edukacji narodowej wprowadził do rozporządzenia ws. minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli zmianę porządkującą, przyznającą wskazany dodatek także dla „nauczyciela opiekującego się oddziałem przedszkolnym".

Wobec powyższego, biorąc po uwagę prawo organu prowadzącego do określenia dodatków za wychowawstwo w przedszkolach i oddziałach przedszkolnych, których prowadzenie jest zadaniem własnym gminy, brak jest negatywnych przesłanek ustawowych do wykluczenia szerokiej grupy wychowawców w oddziałach przedszkolnych z podwyżki dodatku za sprawowanie  funkcji wychowawcy oddziału, do kwoty co najmniej 300 złotych, tak jak dla wychowawców pozostałych typów placówek.

Wskazujemy, że czynności wychowawcy oddziału przedszkolnego nie odbiegają od czynności wychowawcy klasy w szkole. Zarówno obowiązujące przepisy, jak i wypracowana w tym zakresie praktyka nakładają na wychowawców, bez względu na typ placówki, tożsame obowiązki: prowadzenie dokumentacji oddziału/klasy i uczniów/wychowanków, kontakty z rodzicami, ustalanie organizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej, sporządzanie opinii, analizowanie potrzeb uczniów/wychowanków itd. Podobny pogląd podzielił Naczelny Sąd Administracyjny, który w wyroku I OSK 1194/07 z dnia 10 października 2007 roku orzekł, że „(…) obowiązki spoczywające na nauczycielu, któremu powierzono funkcję wychowawcy klasy w szkole, oraz obowiązki spoczywające na nauczycielu, któremu powierzono sprawowanie opieki wychowawczej nad oddziałem przedszkolnym, nie są na tyle różne, aby upoważniały do różnicowania tych nauczycieli.” Dodatkowo NSA uznał, że „nie jest uzasadniony pogląd reprezentowany przez organy nadzoru, że funkcja wychowawcy klasy w szkole jest ściśle związana z wykraczającymi poza realizację programu nauczania zakresem zadań i obowiązków nauczyciela, natomiast zadania i obowiązki opiekuńczo-wychowawcze nauczyciela w przedszkolu nie należą do jego zajęć i obowiązków dodatkowych, lecz stanowią część zadań i obowiązków wynikających z charakteru pracy nauczyciela przedszkolnego.” Ów pogląd podtrzymał również, w uzasadnieniu uchwały z dnia 8 lipca 2008 roku (I PZP 3/08) Sąd Najwyższy. Zatem w świetle ustalonego orzecznictwa i praktyki szkolnej, wskazywanie jakoby nauczyciele, którym powierzono funkcję wychowawcy oddziału przedszkolnego wykonywali te zadania w węższym zakresie jest, także zdaniem Zarządu Oddziału ZNP w Gdyni, nieuprawnione.

Jednocześnie w kontekście rosnącego znaczenia edukacji przedszkolnej, wyrównywania szans dzieci „na starcie”, lecz także zauważalnego braku nauczycieli w przedszkolach, pozbawienie tej grupy zawodowej dodatku w wysokości co najmniej 300 złotych, należy uznać za nierówne traktowanie osób w zatrudnieniu. Ponadto utrzymywanie dodatku za wychowawstwo w oddziałach przedszkolnych na relatywnie niskim poziomie wpływa zniechęcająco na podejmowanie przez młodych nauczycieli decyzji o wyborze kariery nauczyciela przedszkola oraz powoduje „migracje kadrową” nauczycieli przedszkoli do szkół (klasy I-III) gdzie dodatek za wychowawstwo jest znacząco wyższy a obowiązki w ramach tego dodatku tożsame. Pragniemy zauważyć, że obecne uregulowania uznawane są przez nauczycieli przedszkoli za niesprawiedliwe i krzywdzące oraz wpływają niekorzystnie na atmosferę pracyw przedszkolach.