Menu Zamknij

Społeczna inspekcja pracy

Społeczna Inspekcja Pracy to służba kontroli powoływana przez pracowników i związki zawodowe i przez nich kontrolowana. Zakładowego sip można powołać także tam, gdzie nie funkcjonuje ognisko ZNP – wystarczy zwrócić się do Oddziału w celu zainicjowania procedury wyborczej. 

Wytyczne ZNP do organizacji działalności sip

Podstawa prawna: art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy (Dz. U. 1983. Nr 35 poz. 163), art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych – Dz. U. Nr 79. poz. 854.

Związki zawodowe sprawują kontrolę nad przestrzeganiem pracowniczego prawa pracy oraz uczestniczą w nadzorze nad przestrzeganiem przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, dokonują oceny warunków pracy i sprawują nadzór nad ochroną pracowników.

Zadania te związki zawodowe wykonują bezpośrednio (zakładowe organizacje związkowe – oddziały ZNP) oraz pośrednio, kierując działalnością społecznej inspekcji pracy (SIP), będącej służbą społeczną, pełnioną przez pracowników szkoły i placówek oświatowych.

W tym celu ramach statutowych struktur ZNP zarządy właściwego szczebla powołują:

1) Komisję Socjalną i Ochrony Pracy Zarządu Głównego ZNP,
2) okręgową komisję ochrony pracy
zgodnie z Regulaminem komisji problemowych Zarządu Głównego ZNP z dnia 26 czerwca 1999 r.

Ponadto, zarządy ZNP właściwego szczebla powołują i odwołują:
– okręgowego koordynatora społecznej inspekcji pracy,
– oddziałowego koordynatora społecznej inspekcji pracy.

Zadaniem okręgowych koordynatorów społecznej inspekcji pracy jest:
– prowadzenie rejestru oddziałowych koordynatorów społecznej inspekcji pracy,
– inspirowanie organizacji szkoleń dla oddziałowych koordynatorów SIP i aktywu ZNP oraz wymiana doświadczeń w zakresie ochrony pracy,
– informowanie koordynatorów oddziałowych SIP o zmianach w przepisach prawa oraz wydawnictwach ułatwiających realizację zadań przez społeczną inspekcję pracy,
– wspieranie organizacyjne i merytoryczne koordynatorów SIP w oddziałach,
– okresowe informowanie prezydium i zarządu okręgu ZNP o działalności SIP,
– zainteresowanie oddziałów ZNP działalnością SIP jako jedną z ważnych dziedzin działalności Związku.

Zadaniem oddziałowych koordynatorów społecznej inspekcji pracy jest:
– prowadzenie rejestru zakładowych społecznych inspektorów pracy,
– informowanie zakładowych społecznych inspektorów pracy o zmianach w przepisach prawa i wydawnictwach wspierających ich pracę oraz udzielanie pomocy w ich pozyskiwaniu,
– inspirowanie organizacji szkoleń dla ZSIP,
– wspieranie organizacyjne i merytoryczne ZSIP w przypadku trudności w realizacji ustawowych zadań,
– bieżący nadzór nad realizacją przez ZSIP zadań wynikających z ustawy o SIP i wytycznych Prezydium ZG ZNP do działania społecznej inspekcji pracy,
– organizacja wyborów ZSIP, gromadzenie dokumentacji z tym związanej oraz przestrzeganie kadencyjności,
– inspirowanie przeglądów warunków pracy w szkołach placówkach oświatowych,
– okresowe informowanie prezydium i zarządu oddziału ZNP o działalności społecznej inspekcji pracy.

Niniejsze wytyczne stosuje się odpowiednio w organizacjach zakładowych działających w pionie Rady Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP.

Wytyczne ZNP do wyborów sip

Podstawa prawna: art. 6 ust. 7 ustawy z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy (Dz. U. Nr 35, poz. 163 z późn. zm.) – dalej ustawa o sip.

  1. Organizatorem wyborów ZSIP są zakładowe organizacje związkowe (zarząd oddziału ZNP*), które winny opracować i uchwalić regulamin wyborów ZSIP, z uwzględnieniem zapisów ustawy o sip i niniejszych wytycznych.

*W Oddziale ZNP w Gdyni Prezesom Ognisk delegowano, na podstawie uchwały, niektóre uprawnienia Zarządu Oddziału – między innymi organizację wyborów SIP

  1. W szkołach i placówkach, w których funkcjonują więcej niż jedna organizacja związkowa, regulamin wyborów ZSIP uzgadniają i przyjmują wszystkie te organizacje.
  2. Regulamin wyborów ZSIP ustalany jest dla każdej placówki z uwzględnieniem jej specyfiki.
  3. Regulamin wyborów ZSIP winien określać w szczególności:
  • strukturę organizacyjną społecznej inspekcji pracy danej placówki,
  • sposób wyboru przewodniczącego zebrania,
  • ramowy porządek zebrania, obejmujący zwłaszcza informację przedstawiciela zakładowej organizacji związkowej na temat zadań i form działania społecznej inspekcji pracy, informację pracodawcy o stanie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz o zamierzeniach jego poprawy, dyskusję i przeprowadzenie wyborów ZSIP,
  • tryb wyboru komisji (mandatowej, wyborczej, skrutacyjnej i wniosków),
  • tryb zgłaszania kandydatów na ZSIP (z zastrzeżeniem art. 5 ustawy o sip),
  • wybór ZSIP (w głosowaniu tajnym)
  • warunki konieczne do uznania prawomocności wyborów ZSIP,
  • termin i miejsce wyborów ZSIP (termin w jakim zostaną poinformowani wszyscy pracownicy o zebraniu wyborczym).

       4.  Z wyborów sporządza     się protokół, do którego załącza się:
a) listę obecności uprawnionych do głosowania,
b) protokół komisji wniosków i skrutacyjnej z wyborów,
c) zapieczętowaną kopertę z głosami wyborców,

      5. Protokół z wyborów przechowywany jest co najmniej przez 5 lat w siedzibie zarządu oddziału ZNP w przypadku, gdy organizatorem jest ZNP.

     6. Termin wyborów oddział ZNP uzgadnia z właściwym ogniskiem ZNP, powiadamiając o tym pracodawcę. W przypadku, gdy ZNP nie jest jedyną organizacją związkową w placówce, termin wyborów uzgadniają wspólnie wszystkie organizacje związkowe.

     7. Zarząd oddziału ZNP po zakończeniu wyborów zakładowego społecznego inspektora pracy informuje właściwego dyrektora szkoły (placówki) oraz organ prowadzący szkoły (placówki) o wyborze danego zakładowego społecznego inspektora pracy z podaniem czasu trwania kadencji i miejsca zatrudnienia.

     8. Nowo wybranemu zakładowemu społecznemu inspektorowi pracy prezes oddziału ZNP wydaje legitymację będącą potwierdzeniem wyboru na funkcję ZSIP.

     9. Przepisy ust. 8 i 9 dotyczą wyborów ZSIP w placówkach oświatowych, w których organizatorem jest oddział ZNP.

    10. Niniejsze wytyczne stosuje się odpowiednio do wyborów oddziałowych społecznych inspektorów pracy.

     11. Niniejsze wytyczne stosuje się odpowiednio w organizacjach zakładowych działających w pionie Rady Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP.

Dokumentacja, poradniki